ถ่ายภาพอย่างไร "ไม่ให้" เส้นขอบฟ้า"เอียง"
เส้นขอบฟ้าที่ปรากฏอยู่ในภาพนั้น “เอียง” ไม่ได้ระดับ หรือไม่ขนานไปกับขอบภาพ และไม่ใช่เพียงแค่ภาพทะเลเท่านั้น ภาพวิวทิวทัศน์อะไรก็ตามแต่ที่ปรากฏเส้นขอบฟ้าในภาพ เราจะต้องรักษาระนาบเอาไว้ให้ดี บางที่การวิจารณ์ภาพถึงกับยกข้อนี้มาพูดกันเป็นอันดับแรกก่อนเลยก็มี จะดูเส้นขอบฟ้าก่อนเลยว่าเอียงหรือไม่ บางครั้งก็แรงถึงขนาดเอาไม้บรรทัดมาวัดกันเลย
นี่ไม่ใช่เรื่องที่ไร้สาระ เส้นขอบฟ้าที่เอียงก่อให้เกิดความรู้สึกที่ไม่สบายตาของผู้ชมภาพจริงๆ เพราะจะรู้สึกเหมือนกับว่าเราตั้งคอไม่ตรง รู้สึกเหมือนอะไรๆ กำลังจะถูกเทลงไปในด้านนั้น บางคนก็ต้องเอียงคอดูภาพเพื่อให้เส้นขอบฟ้ากลับมาตรง โดยในทางกายภาพแล้วนั่น คือการที่ระดับน้ำในหูจะไม่เท่ากัน และส่งรายงานไปสู่สมองเพื่อสั่งการปรับสมดุลน้ำหนักตัวเพื่อไม่ให้ล้ม
เวทีตัดสินประกวดภาพบางรายการอาจจะถึงกับตัดภาพนั้นทิ้งไปเลย หากว่าเส้นขอบฟ้าในภาพเอียง แม้ว่าจะเป็นภาพที่ทุกอย่างลงตัวเป๊ะๆ แล้วก็ยังมีสิทธิ์ถูกคัดออกได้ เพราะเขาถือว่านี่เป็นเรื่องพื้นฐานที่คนถ่ายภาพควรต้องยึดถือปฏิบัติ เว้นเสียแต่ว่าคุณตั้งใจที่จะให้มันอียงเพื่อการถ่ายภาพแนวสร้างสรรค์จริงๆ ซึ่งนั่นหมายถึงว่าภาพของคุณต้องโดนอย่างแรก ดูแล้วเข้าใจได้ว่าคุณมีเหตุผลอะไรที่ทำให้ภาพมันเอียง? มันต้องอธิบายได้ในภาพนั้นๆ เลย
ดูในภาพ หากคุณไม่เคยรู้เรื่องนี้มาก่อน ก็ลองคิดตามที่บอก แล้วพิจารณาดูว่ามันจริงหรือเปล่า? หรือบางทีอาจจะมีภาพที่คุณเพิ่งถ่ายมาถูกจัดเข้าไปอยู่ในกรณีนี้ก็ได้ แล้วถ้าคุณเห็นดีเห็นงามด้วยในเรื่องนี้ก็ยึดถือเป็นหลักประจำเอาไว้เลย "ว่าภาพของเราต้องไม่เอียง" เรื่องนี้เป็นเรื่องซีเรียสมาก ถึงขนาดที่ว่ามีอุปกรณ์มาเพื่อมันโดยเฉพาะ นั่นก็คือ “ตัววัดระดับน้ำ” ที่แสดงระดับการขนานกับพื้นโลก มันจะถูกติดตั้งเอาไว้ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของตัวกล้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้ขาตั้งกล้อง ตัววัดระดับน้ำก็จะบอกได้ว่าขณะนี้กล้องของคุณอยู่ในแนวที่ขนานกับพื้นโลกหรือไม่ ถ้าอยู่ในระดับที่ถูกต้องก็เป็นอันแน่นอนว่าแนวเส้นขอบฟ้าของคุณจะไม่เอียง ใครสนใจก็ลองจัดมาหาใช้กันได้ ร้านกล้องทั่ว ๆ ไปก็มีขาย แต่มันจะหายได้ง่าย และรับราคาไม่ได้ บางยี่ห้อนี่ตัวละหลายพันบาท ส่วนที่มักจะหายก็เพราะว่ามันมีขนาดเพียงเท่าหัวนิ้วโป้งมือเท่านั้น
วันนี้มีเทคนิคง่ายๆ มาฝาก มันช่วยเราในการตรวจวัดระดับความเอียงของเส้นขอบฟ้าได้อยู่เหมือนกัน และเราก็มองเห็นมันอยู่ตลอดเวลาในช่องมองภาพ นั่นก็คือจุดเซนเซอร์อัตโนมัติ ที่มันกระพริบแดงๆ ตอนยืนยันโฟกัส จุดพวกนี้จะอยู่ในแนวที่ขนานกับขอบภาพ จะมีมากน้อยก็ว่ากันไป แต่ต้องมีแนวขนานให้ใช้เสมอ เวลาที่เรามองในช่องมองภาพ ก็ใช้จุดที่อยู่ส่วนปลายทั้งสองข้างในการทาบกับเส้นขอบฟ้า ถ้าเส้นขอบฟ้าแตะอยู่ที่จุดทั้งสองข้าง ก็เป็นอันว่ามันไม่เอียงแล้ว ส่วนถ้าเราวางภาพให้ต่ำกว่าระดับของจุดพวกนี้ ก็ต้องใช้วิธีการประมาณเอาแล้วล่ะ ว่ามันได้ระดับหรือไม่ นี่เป็นวิธีที่ได้ผล และเป็นวิธีที่ใช้งานอยู่ตลอดเวลาที่ถ่ายภาพทิวทัศน์ ยิ่งคุณใช้บ่อยๆ ก็จะยิ่งชำนาญเสียจนวางแนวเส้นขอบฟ้าที่ถูกบังอยู่หลังภูเขาได้เลย แล้วถ้ากล้องใครมีเส้นไกด์แบ่งภาพด้วยแล้วล่ะก็ยิ่งใช้วิธีนี้ได้ง่ายเข้าไปใหญ่
เอาเป็นว่าเมื่อคุณยกกล้องขึ้นมาถ่ายภาพสักภาพหนึ่ง ก่อนจะถ่ายภาพให้ใส่ใจในเรื่องนี้ด้วยอย่าปล่อยให้เส้นขอบฟ้าในภาพเอียงไม่ได้ระดับ ซึ่งเป็นสาเหตุให้ภาพของเราด้อยคุณภาพลงได้อย่างไม่น่าเชื่อ ถึงแม้ว่าคุณจะมาแก้ไขทีหลังด้วยคอมพิวเตอร์ แต่ถ่ายภาพออกมาให้ดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ตั้งแต่ต้น คือสิ่งที่ควรจะใส่ใจแล้วรักษาเอาไว้ในทุกๆ ทาง